PGS. TS. BS. Nguyễn Xuân Hậu – Ths. BSNT. Nguyễn Xuân Hiền

Trung tâm Ung Bướu – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

Di căn là một trong những đặc tính cơ bản của tế bào ung thư. Các tế bào ung thư tách ra khỏi khối u nguyên phát, di chuyển theo đường máu hoặc đường bạch huyết để tới hạch bạch huyết hoặc cơ quan khác trong cơ thể và hình thành khối u mới. Di căn hạch và di căn xa là yếu tố quan trọng để đánh giá giai đoạn, tiên lượng thời gian sống thêm, nguy cơ tái phát trong ung thư. Đặc điểm di căn phụ thuộc vào loại ung thư và các nhóm mô bệnh học của chúng. Bài viết này sẽ làm rõ hơn về đặc điểm K giáp di căn xa.

K giáp di căn xa?

Di căn xa được định nghĩa là các tế bào ung thư di chuyển đến hạch ở ngoài vùng cổ (hạch trung thất, hạch ổ bụng, …) hoặc các cơ quan khác trong cơ thể. Khoảng 2-5% bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể biệt hóa phát hiện di căn xa tại thời điểm chẩn đoán. Các vị trí hay di căn xa được liệt kê ở dưới, theo tứ tự thường gặp nhất.

• Phổi là vị trí di căn xa thường gặp nhất (80-85%), nơi nhận toàn bộ cung lượng tim và có hệ thống mao mạch dày đặc nhất cơ thể
• Xương (5-10%)
• Não (1%) [3]. Di căn xa thường gặp trong ung thư tuyến giáp thể nang ít gặp hơn ở ung thư tuyến giáp thể nhú và thể tủy [5].

– Với trường hợp khối ung thư kích thước trên 4cm nguy cơ di căn xa cao hơn ở ung thư tuyến giáp thể nhú và thể tủy.

– Ung thư tuyến giáp thể nang nguy cơ di căn xa cao hơn khi bệnh nhân trên 60 tuổi

Biểu hiện K giáp di căn xa là gì?

Với trường hợp di căn phổi: Khi khối di căn có kích thước nhỏ, bệnh nhân gần như không có biểu hiện triệu chứng gì. Với trường hợp khối di căn kích thước lớn hoặc khối hạch trung thất nhiều biểu hiện rất đa dạng tùy vào việc khối u chèn ép hoặc kích thích các cơ quan xung quanh như ho, khó thở, nói khàn, nấc, ….

Với trường hợp di căn xương: Bệnh nhân có thể biểu hiện đau xương, gãy xương tự nhiên

Với trường hợp di căn não: Bệnh nhân có thể biểu hiện như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, ….

Tóm lại

• Phổi, xương, não là những vị trí di căn xa hạch gặp. Ngoài ra, bất kể vị trí nào cũng có thể di căn, tuy nhiên, tỷ lệ di căn thấp hơn nhiều.
• Biểu hiện lâm sàng di căn xa rất đa dạng, tùy thuộc vào vị trí, kích thước và tính chất xâm lấn của khối u.

PGS. TS. Nguyễn Xuân Hậu – Ths.BSNT. Nguyễn Xuân Hiền – BSNT. Nguyễn Văn Hoàng

Tài liệu tham khảo

[1]       G. W. Randolph et al., “The prognostic significance of nodal metastases from papillary thyroid carcinoma can be stratified based on the size and number of metastatic lymph nodes, as well as the presence of extranodal extension,” Thyroid Off. J. Am. Thyroid Assoc., vol. 22, no. 11, pp. 1144–1152, Nov. 2012, doi: 10.1089/thy.2012.0043.

[2]       Y. D. Podnos, D. Smith, L. D. Wagman, and J. D. I. Ellenhorn, “The implication of lymph node metastasis on survival in patients with well-differentiated thyroid cancer,” Am. Surg., vol. 71, no. 9, pp. 731–734, Sep. 2005, doi: 10.1177/000313480507100907.

[3]       “AJCC Cancer Staging Manual-Springer (2018).pdf.”

[4]       Nguyễn Xuân Hậu, Nguyễn Xuân Hiền, Lê Văn Quảng. “Tình trạng di căn hạch cổ của bệnh nhân ung thư tuyến giáp,” Tạp Chí Học Việt Nam, vol. 515, no. 1, Art. no. 1, Jun. 2022, doi: 10.51298/vmj.v515i1.2705.

[5]       A. Machens, K. Lorenz, F. Weber, and H. Dralle, “Risk Patterns of Distant Metastases in Follicular, Papillary and Medullary Thyroid Cancer,” Horm. Metab. Res. Horm. Stoffwechselforschung Horm. Metab., vol. 54, no. 1, pp. 7–11, Jan. 2022, doi: 10.1055/a-1668-0094.

[6]       Nguyễn Xuân Hậu, Nguyễn Xuân Hiền. “Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và tình trạng di căn hạch của ung thư tuyến giáp thể tủy,” Tạp Chí Học Việt Nam, vol. 507, no. 1, Art. no. 1, Dec. 2021, doi: 10.51298/vmj.v507i1.1369.

[7]       C. Liu et al., “Risk factor analysis for predicting cervical lymph node metastasis in papillary thyroid carcinoma: a study of 966 patients,” BMC Cancer, vol. 19, no. 1, p. 622, Jun. 2019, doi: 10.1186/s12885-019-5835-6.