TỔNG QUAN VỀ U TUYẾN GIÁP 

Chẩn đoán – ý nghĩa- cách điều trị u tuyến giáp

U tuyến giáp là khái niệm chung để chỉ các khối u xuất phát từ tuyến giáp, bao gồm u tuyến giáp lành tính và ác tính. Các khối u này có thể ở dạng rắn, dạng nang (chứa đầy dịch) hoặc kết hợp cả hai dạng và có thể phát triển ở bất kỳ vị trí nào trong tuyến. Trong số các ca mắc, có khoảng 85% bệnh nhân là lành tính, còn lại ung thư tuyến giáp chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ. U tuyến giáp lành tính không phải bệnh lý nghiêm trọng, trừ khi gây ra các triệu chứng và biểu hiện lâm sàng. Trong khi đó, ung thư tuyến giáp thường được phát hiện mà không có bất kỳ biểu hiện nào. Bài viết này sẽ đưa ra phân tích cụ thể về u tuyến giáp.

U tuyến giáp thường được phát hiện khi bác sĩ thăm khám vùng cổ của bệnh nhân. Đôi khi u tuyến giáp được phát hiện bởi người xung quanh khi thấy cổ bệnh nhân tăng kích thước, hoặc khi chụp X-quang, siêu âm – chụp cắt lớp vi tính vùng cổ, … trong khi đánh giá các bệnh lý khác. 

HỎI ĐÁP

Chúng tôi biết rằng có nhiều thông tin trên trang web này có thể khó khăn cho một số bệnh nhân. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào cho phẫu thuật viên hoặc khoa của chúng tôi, đừng ngần ngại liên hệ theo địa chỉ Khoa UB&CSGN hoặc số điện thoại 0878775588. Chúng tôi rất vui lòng có thể giúp bạn!

Các triệu chứng có thể gặp

Hầu hết u tuyến giáp không gây ra triệu chứng lâm sàng, tuy nhiên chúng có thể gây ra một vài triệu chứng phổ biến như: 

• Một khối u có thể sờ hoặc nhìn thấy ở cổ (tuyến giáp)
• Khó thở khi khối u chèn ép khí quản
• Cảm giác nuốt vướng hoặc khó nuốt khi khối u chèn ép vào thực quản
• Khó chịu ở cổ 

U tuyến giáp hiếm khi gây tăng tiết hormone quá mức (cường giáp). Mặc dù không phổ biến song vẫn cần thiết phải kiểm tra nồng độ TSH trong máu ở những bệnh nhân xuất hiện u tuyến giáp. Những khối u tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp có thể gây ra các triệu chứng cường giáp bao gồm: 

• Giảm cân không rõ nguyên nhân 
• Chịu nóng kém
• Rùng mình
• Lo lắng
• Nhịp tim nhanh hoặc không đều 

Chúng tôi có một bài viết hoàn chỉnh về triệu chứng của các nhân tuyến giáp bàn luận về 7 triệu chứng gây ra bởi các nhân tuyến giáp và hướng xử trí với từng nhân tuyến giáp cụ thể. Bạn có thể tìm hiểu thêm về các triệu chứng của u tuyến giáp tại đây. 

Hầu hết các khối u là lành tính

Ung thư tuyến giáp chiếm tỷ lệ nhỏ và ít khi gây ra các triệu chứng. Không thể phân biệt được u lành tính hay ung thư tuyến giáp nếu chỉ dựa vào triệu chứng lâm sàng. Tuy nhiên, ung thư tuyến giáp thường có xu hướng phát triển chậm và hiếm khi gây ra các khối u to. Mặc dù vậy, một số trường hợp ung thư tuyến giáp giai đoạn muộn hoặc ung thư tuyến giáp thể kém/không biệt hoá có thể gây ra những khối u lớn ở vùng cổ, rắn chắc, ít di động, thậm chí xâm lấn thần kinh thanh quản quặt ngược làm thay đổi giọng nói của bệnh nhân. Và chỉ trong những trường hợp hiếm này, ung thư tuyến giáp mới cần được can thiệp nhanh chóng. Từ đó cho thấy, người bệnh trong đa số các trường hợp không cần thiết quá lo lắng về tình trạng bệnh của mình. Điều quan trọng là cần chuẩn bị tâm lý thật tốt, trang bị những kiến thức về bệnh và tìm nơi điều trị phù hợp. 

Nguyên nhân tiềm ẩn u tuyến giáp

Một số nguyên nhân có thể gây ra hoặc làm tăng khả năng hình thành u tuyến giáp bao gồm:

1. Nguyên nhân tiềm ẩn đầu tiên do thiếu Iod

Chế độ ăn uống thiếu iốt có thể tạo tiền đề cho sự phát triển của u tuyến giáp. Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ thiếu iod cao trên thế giới. Tỷ lệ này cao hơn ở miền núi và trung du, thấp hơn ở vùng đồng bằng. Ngay từ những năm 1970, Việt Nam đã xây dựng chương trình phòng chống các rối loạn do thiếu iod, dựa vào đó đã cải thiện đáng kể tình trạng bướu cổ ở trẻ em, nâng cao mức iod của người dân

2. Sự phát triển quá mức của tế bào tuyến giáp 

Nguyên nhân tại sao các nhân tuyến giáp hình thành vẫn chưa được hiểu biết rõ ràng. Các u này thường được gọi là u tuyến giáp dạng nang hoặc u tuyến giáp. U tuyến tuyến giáp dạng nang (follicular adenomas) không phải nhân ung thư và không cần lo lắng quá mức cũng như không cần thiết phẫu thuật nếu chúng không gây ra các triệu chứng lâm sàng do kích thước lớn. Các u này cũng hiếm khi sản xuất quá mức hormone tuyến giáp gây cường giáp. Đôi khi, vì một lý do nào đó, các nhân tuyến giáp này sản xuất quá mức hormone và mất khả năng tự điều chỉnh bởi tuyến yên thông qua hormone TSH. 

3. U nang tuyến giáp 

U nang tuyến giáp là các u chứa đầy chất lỏng do u tuyến giáp thoái hóa, u nang bẩm sinh hoặc sản xuất quá nhiều chất keo do tuyến giáp tạo ra. 

4. Bệnh viêm tuyến giáp 

Viêm tuyến giáp Hashimoto hay bệnh Hashimoto là một tình trạng viêm mãn tính của tuyến giáp do tự miễn dịch trong đó bệnh nhân có các kháng thể kháng thyroglobulin (một loại protein bình thường do tuyến giáp sản xuất). Bệnh viêm tuyến giáp Hashimoto thường gây ra tình trạng suy giáp. Viêm tuyến giáp Hashimoto cũng có thể liên quan đến sự hình thành u giả tuyến giáp. Đây không phải là khối u tuyến giáp thực sự nhưng chúng được tìm thấy trên siêu âm ở bệnh nhân viêm tuyến giáp và biến mất không rõ nguyên nhân. 

5. Bệnh đa nhân của tuyến giáp (còn gọi là bướu giáp đa nhân)

Bướu đa nhân là một tuyến giáp chứa nhiều nhân giáp. Nguyên nhân của bệnh bướu cổ nhiều u chưa được tìm ra, nhưng trong một số trường hợp có thể có tiền sử gia đình mắc bệnh bướu cổ. Các bướu đa nhân có thể khá lớn và kéo dài khắp cổ và sâu vào lồng ngực 

6. Ung thư tuyến giáp 

Mặc dù khả năng u tuyến giáp là ung thư khá thấp, tuy nhiên một số những yếu tố sau có thể liên quan đến tỷ lệ ung thư tuyến giáp cao hơn: 

• Tuổi mắc bệnh dưới 30 tuổi 
• Tuổi mắc bệnh trên 50 tuổi
• Nam giới nguy cơ cao hơn phụ nữ
• Có tiền sử gia đình về bệnh ung thư tuyến giáp
• Có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư tuyến nội tiết khác
• Tiền sử phơi nhiễm phóng xạ
• Nhân giáp lớn hơn
• Liệt dây thanh (khàn tiếng) 

Đánh giá và kiểm tra

Sau đây là danh sách các xét nghiệm được yêu cầu khi đánh giá bệnh nhân có u tuyến giáp. 

• Khai thác tiền sử và khám lâm sàng 
• Siêu âm vùng cổ 
• Xét nghiệm máu
• TSH 
• T3 và T4 
• Thyroglobulin (Không được tiến hành thường xuyên)
• Anti-Thyroglobulin (cho biết nếu có tình trạng viêm tiềm ẩn của tuyến giáp)
• Soi thanh quản 
• Chọc hút kim nhỏ 

Tiền sử bệnh và khám sức khỏe

Nếu có nghi ngờ rằng bạn có thể có u tuyến giáp, bác sĩ sẽ muốn biết toàn bộ tiền sử bệnh của bạn. Bạn sẽ được hỏi các câu hỏi về các yếu tố nguy cơ có thể hình thành u tuyến giáp, các triệu chứng và bất kỳ vấn đề sức khỏe hoặc mối quan tâm nào khác. Nếu ai đó trong gia đình bạn đã được chẩn đoán ung thư tuyến giáp hoặc ung thư nội tiết khác (như tuyến cận giáp, tuyến thượng thận), cần cung cấp thông tin này cho bác sĩ. 

Bác sĩ sẽ khám cho bạn để biết thêm thông tin về các dấu hiệu có thể có của ung thư tuyến giáp và các vấn đề sức khỏe khác. Trong quá trình khám, bác sĩ sẽ đặc biệt chú ý đến kích thước và độ cứng của tuyến giáp và bất kỳ hạch nào xuất hiện ở vùng cổ của bạn. Soi thanh quản giúp bác sĩ đánh giá tình trạng di động của dây thanh bởi không phải tất cả các trường hợp liệt dây thanh đều làm thay đổi giọng nói. Ngoài ra, liệt dây thanh là một gợi ý đó là khối u ác tính. 

Khi nào cần làm xạ hình tuyến giáp

Bướu nhân độc là một trong những chỉ định cần thiết làm xạ hình tuyến giáp. Trong những trường hợp này, hormone kích thích tuyến giáp (TSH) sẽ thấp hơn giá trị bình thường. Bệnh nhân u tuyến giáp có thể có hoặc không có các triệu chứng nhận biết của cường giáp.

Trong quá trình chụp xạ hình tuyến giáp, bệnh nhân sẽ được sử dụng 1 lượng nhỏ iod phóng xạ và máy xạ hình được sử dụng để xác định lượng iod được tuyến giáp và u tuyến giáp hấp thụ. Nếu u tuyến giáp bắt xạ nhiều hơn nhu mô tuyến giáp xung quanh được gọi là “nhân nóng”. Nếu u này hấp thu ít iod hơn phần còn lại của tuyến giáp, thì u tuyến giáp được gọi là “nhân lạnh”. 

Các nhân nóng hầu như không phải là ung thư, phẫu thuật thường được ưu tiên trong việc xử lý các nhân độc vì đây là phương pháp an toàn và hiệu quả 100% . Các nốt lạnh có tỷ lệ ác tính cao hơn các nốt nóng nhưng phần nhiều vẫn là lành tính. 

==================================================== 

MỔ TUYẾN GIÁP – KHOA UNG BƯỚU – BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI

#motuyengiap

#trựcthuộcĐạihọcYHàNội

🏘Tầng 4 – Toà nhà A2 – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

Hotline: 0878.77.55.88 – 091. 609. 86. 86

Chúc các bạn có sức khỏe viên mãn cùng  MỔ TUYẾN GIÁP !

Nguồn: http://motuyengiap.com/