TS. BS. Nguyễn Xuân Hậu – Ths. BS. Nguyễn Xuân Hiền

Nang tuyến giáp là một trong các loại khối u tương đối thường gặp và gần như hầu hết là u lành. Tuy nhiên một số u nang tuyến giáp có các thành phần đặc qua siêu âm lại là dấu hiệu cảnh báo ung thư tuyến giáp. Để hiểu hơn về bệnh lý u nang tuyến giáp, bài viết sẽ liệt kê một số điểm lưu ý về các khối u này.

Phần lớn các u nang tuyến giáp đều lành tính

Trong các trường hợp nang tuyến giáp thuần nhất, trong nang chỉ chứa dịch keo thì gần như chắc chắn là nang lành tính. Do đó, trên thực tế với các loại nang này các bác sĩ sẽ không cần làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu hơn để loại trừ ung thư tuyến giáp như chọc tế bào hay sinh thiết. Trong nang chứa một loại chất keo nhầy với thành phần chủ yếu là protein thyroglobulin, loại protein này cũng có trong các mô tuyến giáp bình thường khác. Các u nang tuyến giáp có thể xuất hiện đơn độc hoặc có những bệnh nhân có nhiều u nang tuyến giáp cùng lúc.

Chỉ uống thuốc đơn thuần hoặc chọc hút dịch keo trong nang không thể làm biến mất hoàn toàn u nang tuyến giáp

Khi khối u nang tuyến giáp phát triển, có kích thước lớn, khối u có thể lồi lên, tạo thành u cục trên cổ gây mất thẩm mỹ, hoặc khối u có thể chèn vào các cấu trúc khác như khí quản, thực quản tạo nên cảm giác khó chịu như có khối trong họng hoặc gây nuốt vướng nuốt nghẹn. Trước đây, có một số quan điểm dùng thuốc hormone tuyến giáp để ngăn chặn tế bào tiết chất keo, tuy nhiên thường không có hiệu quả rõ rệt. Việc chọc hút bớt dịch keo bằng bơm tiêm cũng chỉ giảm được kích thước u trong thời gian ngắn, và khối u cũng sẽ nhanh chóng phát triển trở lại kích thước ban đầu.

RFA (đốt sóng cao tần) u nang tuyến giáp có thể giải quyết được u nang tuyến giáp hay không?

Đốt sóng cao tần đã được áp dụng trong điều trị u tuyến giáp lành tính và cho thấy hiệu quả đặc biệt ở những bệnh nhân chống chỉ định phẫu thuật hoặc từ chối phẫu thuật. Tuy nhiên, đối với các trường hợp nang tuyến giáp phương pháp này không đạt được hiệu quả cao do thành phần trong nang chủ yếu là dịch.

Đốt sóng cao tần không được áp dụng cho nang tuyến giáp đơn thuần

Nang giáp đơn thuần

Phẫu thuật điều trị u nang tuyến giáp gây triệu chứng

Như đã nêu ở trên, đa phần nang tuyến giáp không cần tiến hành điều trị tuy nhiên phẫu thuật vẫn được áp dụng ở các trường hợp nang tuyến giáp to gây triệu chứng, nang tuyến giáp tái phát sau chọc hút, nang tuyến giáp nghi ung thư.

Các ưu điểm phẫu thuật:

• Điều trị dứt điểm qua 1 lần phẫu thuật
• Lấy được bệnh phẩm để làm xét nghiệm sau mổ khẳng định lành hay ác tính
• Phẫu thuật nội soi áp dụng cho u tuyến giáp lành tính hoàn toàn không để lại sẹo mổ, đảm bảo chức năng vùng cổ
• Phẫu thuật bảo tồn tuyến giáp nghĩa là bóc u hoặc cắt bán phần: không ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp và các cấu trúc lân cận.

Tuy nhiên phẫu thuật cũng có các rủi ro như tổn thương cận giáp hoặc thần kinh thanh quản quặt ngược do đó cần được tiến hành ở các cơ sở có kinh nghiệm trong phẫu thuật tuyến giáp.

Thành phần đặc trong các nang tuyến giáp không thuần nhất cần được phân tích kỹ càng

Nang ung thư tuyến giáp 

Các nang tuyến giáp không thuần nhất là khi ngoài chứa các dịch keo thì nang còn chứa thêm các thành phần đặc, và các thành phần này thì không phải lúc nào cũng lành tính. Khi bác sĩ siêu âm đánh giá khối u có cả thành phần dịch và đặc, thì thành phần đặc này cần được phân tích một cách chuyên sâu với các đặc điểm cần được đánh giá như: các nốt vôi hoá, độ tưới máu, độ tăng giảm âm… Dựa vào các đặc điểm đó mà các xét nghiệm sâu hơn như chọc hút kim nhỏ có thể được đưa ra nếu phần đặc này nghi ngờ là ung thư. Với các khối u này, phẫu thuật là cần thiết để khẳng định chẩn đoán và loại trừ khả năng ung thư tuyến giáp