Trung tâm Ung Bướu – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

Ấn liên hệ 👉 PGS. TS. Nguyễn Xuân Hậu

 

Ấn liên hệ 👉 Thạc sĩ. Bác sĩ nội trú. Nguyễn Xuân Hiền

Ung thư tuyến giáp là một trong những loại ung thư phổ biến của hệ nội tiết, nhưng tỷ lệ mắc vẫn còn khá thấp so với các loại ung thư khác. Theo các nghiên cứu, nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp trong dân số nói chung là khoảng 0,3% trong suốt cuộc đời. Tuy nhiên, ung thư tuyến giáp xuất hiện ở những bệnh nhân đã từng trải qua phẫu thuật bảo tồn tuyến giáp có thể gây ra những lo ngại nhất định cho người bệnh. Cùng tìm hiểu về tỷ lệ mắc ung thư tuyến giáp ở những bệnh nhân này và tiên lượng của họ.

Tỷ lệ mắc ung thư tuyến giáp sau phẫu thuật bảo tồn

Phẫu thuật bảo tồn tuyến giáp là một phương pháp điều trị phổ biến cho bệnh nhân ung thư tuyến giáp ở giai đoạn sớm, khi khối u chỉ xuất hiện ở một thùy của tuyến giáp. Phẫu thuật này nhằm mục đích loại bỏ thùy bị ung thư mà vẫn bảo vệ thùy còn lại của tuyến giáp, giúp bệnh nhân duy trì chức năng nội tiết của tuyến giáp mà không cần điều trị thay thế hormon suốt đời.

Phẫu thuật bảo tồn tuyến giáp giúp giảm thiểu nguy cơ ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp, nhưng một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân có thể gặp phải vấn đề tái phát ung thư ở thùy còn lại sau phẫu thuật. Theo các nghiên cứu gần đây, tỷ lệ mắc ung thư tuyến giáp mới xuất hiện ở thùy còn lại sau phẫu thuật bảo tồn tuyến giáp dao động khoảng từ 2,5 đến 5%.

So sánh tỷ lệ xuất hiện tổn thương mới ở thùy còn lại so với người bình thường khỏe mạnh

Nếu so với tỷ lệ mắc ung thư tuyến giáp ở người bình thường khỏe mạnh, tỷ lệ 2,5 – 5% ở bệnh nhân đã phẫu thuật bảo tồn tuyến giáp có thể cao hơn. Như đã đề cập, nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp ở người bình thường là khoảng 0,3% trong suốt cuộc đời. Mặc dù con số này không quá lớn, nhưng so với nhóm bệnh nhân đã phẫu thuật bảo tồn, tỷ lệ tái phát ung thư ở thùy còn lại cao hơn có ý nghĩa so với người bình thường khẻo mạnh.

Điều này phản ánh một yếu tố quan trọng: Nhóm bệnh nhân được phẫu thuật bảo tồn tuyến giáp cần được tiếp tục theo dõi định kỳ sau phẫu thuật.

Yếu tố tác động đến sự xuất hiện ung thư mới ở thùy còn lại sau phẫu thuật bảo tồn tuyến giáp

1. Đặc điểm của khối u ban đầu

• Kích thước khối u: Khối u có đường kính lớn hơn 4 cm có nguy cơ cao tái phát ở thùy còn lại.
• Đa ổ ung thư: Sự hiện diện của nhiều nốt ung thư trong thùy đã cắt bỏ làm tăng nguy cơ ung thư ở thùy đối diện.
• Xâm lấn mạch máu: xâm lấn mạch máu vi thể, đặc biệt ở trường hợp ung thư tuyến giáp thể nang có mối liên quan đến sự xuất hiện ung thư thùy đối diện.
• Thể mô bệnh học tiến triển: Các thể mô bệnh học tiến triển nhanh hơn như thể tế bào cột, tế bào cao, … có khả năng xuất hiện tổn thương mới ở thùy đối diện cao hơn.

2. Đặc điểm của thùy còn lại: Tổn thương đa u lành tính trước phẫu thuật.

3. Yếu tố liên quan đến bệnh nhân

• Tuổi tác: Bệnh nhân trẻ tuổi (dưới 55) có tiên lượng tốt hơn sau phẫu thuật.
• Tiếp xúc với bức xạ: Tiếp xúc với bức xạ, đặc biệt ở khu vực đầu và cổ, làm tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp.
• Tiền sử gia đình: Tiền sử gia đình có người mắc ung thư tuyến giáp làm tăng nguy cơ tái phát.

Tiên lượng và phương pháp điều trị

Tuy tỷ lệ mắc ung thư tuyến giáp mới ở thùy còn lại cao hơn so với người bình thường khỏe mạnh, nhưng tiên lượng về khả năng điều trị khỏi bệnh vẫn ở mức cao. Tuy nhiên, đối với trường hợp tổn thương đa ổ kích thước lớn, hoặc thể mô bệnh học ác tính, xâm nhập mạch máu sau mổ cần phải phẫu thuật bổ sung để loại bỏ hoàn toàn phần tuyến giáp còn lại. Đối với các trường hợp còn lại, các tổn thương mới này có thể được coi như nốt ung thư mới xuất hiện và điều trị như lần xuất hiện đầu tiên.

Kết luận

Ung thư tuyến giáp mới xuất hiện ở thùy còn lại sau phẫu thuật bảo tồn tuyến giáp là một tình huống không phổ biến, với tỷ lệ mắc khoảng 2,5 – 5%. Mặc dù tỷ lệ này cao hơn so với nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp ở người bình thường (0,3%), nhưng việc theo dõi chặt chẽ sau phẫu thuật rất quan trọng để phát hiện sớm các thay đổi ở tuyến giáp còn lại. Tiên lượng cho các tổn thương mới xuất hiện này khá tốt nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Vì vậy, bệnh nhân cần duy trì tái khám định kỳ và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo sức khỏe lâu dài.