TS. BS. Nguyễn Xuân Hậu – Ths. BS. Nguyễn Xuân Hiền
Ung thư tuyến giáp thể nang thường được phát hiện một cách tình cờ khi thăm khám vì những nguyên nhân khác và không có triệu chứng lâm sàng. Đa số bệnh nhân được chẩn đoán khi đi khám sức khỏe định kỳ, một số trường hợp xuất hiện khối u tuyến giáp lành tính trong thời gian dài mà tế bào học chẩn đoán là u tuyến giáp lành tính hoặc u thể nang. Do đó giải thích tại sao hầu hết các trường hợp ung thư tuyến giáp thể nang không thể chẩn đoán xác định cho đến sau khi bệnh nhân được phẫu thuật tuyến giáp.
Các yếu tố nguy cơ ung thư tuyến giáp (UTTG) thể nang
- Tiền sử có khối u trong tuyến giáp lâu năm
- Tiền sử bệnh bướu giáp lâu năm
- Chế độ ăn ít Iod
- Tuy nhiên, đa phần trường hợp ung thư không biết rõ các yếu tố nguy cơ và yếu tố di truyền
Lưu ý trong chẩn đoán ung thư tuyến giáp thể nang
- Chẩn đoán ung thư tuyến giáp thể nang không thể dựa vào chọc hút kim nhỏ
- Ung thư tuyến giáp thể nang ít khi di căn hạch cổ (dưới 10%) và thường di căn xa
- Chẩn đoán ung thư tuyến giáp thể nang chỉ có thể xác định bằng phẫu thuật lấy bỏ hoàn toàn khối u (Giải phẫu bệnh sau mổ 5 – 7 ngày)
- Ung thư tuyến giáp thể nang chiếm khoảng 10% – 15% tất cả các loại ung thư tuyến giáp
- Ung thư tuyến giáp thể nang ở nữ phổ biến gấp 3 lần nam
- Ung thư tuyến giáp thể nang thường gặp ở lứa tuổi 40 và hiếm gặp ở trẻ em.
- Chẩn đoán ung thư tuyến giáp thể nang hiếm khi liên quan với tiền sử phơi nhiễm phóng xạ.
Chẩn đoán ung thư tuyến giáp thể nang như thế nào?
Chọc hút kim nhỏ khối u tuyến giáp không thể chẩn đoán ung thư tuyến giáp thể nang, bởi vì chọc hút kim nhỏ chỉ có thể phân tích hình ảnh của tế bào riêng lẻ. Chẩn đoán ung thư tuyến giáp thể nang chỉ có thể xác định bằng cách lấy toàn bộ khối u, và kiểm tra hình ảnh vi thể dưới kính hiển vi. Quan sát dưới kính hiển vi thấy những tế bào xâm lấn mạch máu, bạch huyết và bao của tuyến giáp là tiêu chuẩn để chuẩn đoán ung thư tuyến giáp thể nang. Nếu bạn có kết quả chọc hút kim nhỏ gợi ý “u tân sinh thể nang”, thì nên được thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa phẫu thuật ung thư tuyến giáp nhằm chẩn đoán sớm những trường hợp nghi ngờ ung thư.
Bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể nang hiếm khi xuất hiện triệu chứng, nhưng nếu có thì phổ biến nhất là có một khối ở vùng cổ. Các triệu chứng khác bao gồm thay đổi giọng nói, khó nuốt, khó thở và đau xung quanh vùng cổ hoặc tai. Đây là những triệu chứng rất nghiêm trọng và cần phải đánh giá ngay lập tức và kĩ lưỡng.
Một số xét nghiệm chẩn đoán ung thư tuyến giáp thể nang
1. Siêu âm
Siêu âm vùng cổ bằng đầu dò tần số cao giúp đánh giá khối u và di căn hạch vùng cổ.
Siêu âm thường được sử dụng để dẫn đường cho chọc hút kim nhỏ nhân tuyến giáp.
Hình ảnh ung thư tuyến giáp thể nang trên siêu âm.
Mũi tên màu vàng chỉ khí quản. Mũi tên màu xanh chỉ nhân ở phần giữa của tuyến giáp. Vùng màu đỏ là các dòng chảy mạch máu. Kết quả chọc hút kim nhỏ: u tân sinh thể nang, kích thước 1,5cm. Giải phẫu bệnh sau mổ cho kết quả ung thư tuyến giáp thể nang xâm lấn mạch.
2. Chụp cắt lớp vi tính (CT)
Chụp cắt lớp vi tính vùng cổ cho thấy các hình ảnh cắt ngang chi tiết từ nền sọ đến giữa ngực. CLVT xác định vị trí và kích thước của ung thư tuyến giáp, mức độ xâm lấn xung quanh, phát hiện hạch bất thường, di căn xa.
Chỉ định chụp cắt lớp vùng cổ:
– Tân sinh thể nang lớn gây đè đẩy cấu trúc quanh
– Khối không di dộng hoặc di dộng hạn chế
– Siêu âm gợi ý xâm lấn mô mềm
– Bệnh nhân xuất hiện với triệu chứng của:
- Liệt dây thanh âm
- Khó nuốt
Một số trường hợp gợi ý di căn xa cần tiến hành chụp CLVT bụng đánh giá
3. Chụp cộng hưởng từ
Tương tự như chụp CT, chụp cộng hưởng từ có thể được sử dụng để chẩn đoán ung thư, đánh giá xâm lấn tại chỗ hoặc di căn xa. Dù siêu âm thường là lựa chọn đầu tay nhưng MRI thường hữu ích trong một số trường hợp khảo sát tổn thương não và tủy sống.
4. Chụp PET/CT
Xét nghiệm này có giá trị trong các trường hợp sau:
- UTTG tái phát
- Chẩn đoán giai đoạn di căn xa
- Chẩn đoán ung thư tuyến giáp thể nang không hấp thu Iod phóng xạ
- Chỉ số Tg cao bất thường mà không xác định tổn thương
5. Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu đơn thuần không thể chẩn đoán xác định hay mức độ lan rộng của ung thư tuyến giáp thể nang mà chủ yếu đánh giá nồng độ hormon tuyến giáp (FT4, T3), TSH, nồng độ Thyroglobulin, Anti-Tg.
Một vài bệnh nhân có viêm tuyến giáp tự miễn đi kèm, xuất hiện kháng thể kháng thyroglobulin (Anti-Tg), do đó định lượng thyroglobulin máu sẽ không chính xác.
Chẩn đoán phân biệt
- U tuyến giáp thể nang (Đây không phải là ung thư)
- Tân sinh tuyến giáp thể nang tiềm năng ác tính không xác định (Đây không phải là ung thư)
- Tăng sản thể tuyến tuyến giáp (Đây không phải là ung thư)
- Biến thể thể nang của ung thư tuyến giáp thể nhú (Một thể của ung thư tuyến giáp thể nhú)
Phân loại và điều trị ung thư tuyến giáp thể nang
- Ung thư tuyến giáp thể nang xâm lấn vi thể (hoặc vi xâm lấn) (Tiên lượng tốt, có thể phẫu thuật bảo tồn)
- Ung thư tuyến giáp thể nang xâm nhập mạch (Cần phẫu thuật cắt tuyến giáp toàn bộ)
- Ung thư tuyến giáp thể nang xâm lấn rộng (Tiên lượng xấu)
Quy trình chẩn đoán
- Bệnh nhân được tiến hành siêu âm vùng cổ đánh giá khối u và hạch vùng cổ
- Chọc hút tế bào để định hướng phân loại ung thư tuyến giáp
- Nghi ngờ ung thư tuyến giáp thể nang ➡️ Phẫu thuật vừa điều trị, vừa chẩn đoán mức độ bệnh
- Trong một vài trường hợp có thể có hạch di căn, chọc hút kim nhỏ sẽ tìm thấy các tế bào nang.
- Chẩn đoán ung thư tuyến giáp thể nang nghi ngờ cao khi có tổn thương di căn phổi, xương, gan và có tổn thương tân sinh tuyến giáp thể nang.
- Mức độ ác tính ung thư tuyến giáp thể nang sẽ được đánh giá dựa trên khối u đã được phẫu thuật cắt bỏ
- Trường hợp ung thư tuyến giáp thể nang xâm nhập tối thiểu, phẫu thuật bảo tồn tuyến giáp được ưu tiên
- Trường hợp ung thư tuyến giáp thể nang xâm nhập rộng, cần thiết phẫu thuật thì 2 để cắt bỏ tuyến giáp toàn bộ
Một số hình ảnh mô bệnh học UTTG thể nang
1. Ung thư tuyến giáp thể nang chưa xâm lấn mạch máu và bao
Mũi tên màu xanh chỉ bao dày của ung thư tuyến giáp thể nang. Không có sự xâm lấn của ung thư vào mạch máu hoặc bao.
2. Ung thư tuyến giáp thể nang xâm lấn mạch máu
Mũi tên màu đen chỉ ung thư tuyến giáp thể nang trong một mạch máu. Đây là tiêu chuẩn để chẩn đoán ung thư tuyến giáp thể nang xâm lấn mạch.
3. Ung thư tuyến giáp thể nang xâm lấn rộng
Các tế bào màu xanh / tím sẫm là ung thư tuyến giáp thể nang xâm lấn rộng. Ung thư trong hình này xâm lấn vào bao của tuyến. Hiện tượng này được tìm thấy ở nhiều vị trí khác của tuyến giáp cũng như trong các mạch máu. Đây là thể ung thư tuyến giáp thể nang có khả năng di căn xa đến vị trí khác của cơ thể.
MỔ TUYẾN GIÁP – KHOA UNG BƯỚU – BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
🏘Tầng 4 – Toà nhà A2 – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
Fanpage: Mổ Tuyến Giáp – Khoa Ung Bướu – Đại Học Y Hà Nội
Chúc các bạn có sức khỏe viên mãn cùng MỔ TUYẾN GIÁP !
Nguồn: http://motuyengiap.com/
