TS. BS. Nguyễn Xuân Hậu – Ths. BS. Nguyễn Xuân Hiền
Hormon tuyến giáp điều trị nhân giáp lành tính không phải là hiếm gặp bởi trước đây phương pháp này đã được áp dụng khá phổ biến. Nhưng thực tế điều trị có đạt được như kỳ vọng? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau.
Tại sao thuốc hormon tuyến giáp lại được sử dụng để điều trị nhân tuyến giáp lành tính?
Như chúng ta đã biết, hoạt động của tuyến giáp chịu sự chi phối và điều hòa bởi hoạt động của tuyến yên. Tuyến yên tiết ra homron TSH để điều hòa hoạt động của tuyến giáp, trong khi đó, tuyến giáp tiết ra hormon T4 và T3 để điều hòa hoạt động chung của cơ thể. Khi TSH tăng thì tuyến giáp sẽ tăng hoạt động để tiết ra nhiều hormon T4 và T3. Trong khi TSH giảm thì tuyến giáp sẽ giảm hoạt động để giảm tiết hormon do mình sản xuất.
Một cơ chế phản hồi ngược với tuyến yên đó chính là nồng độ T4 và T3 trong máu. Khi lượng homron này trong máu cao, sẽ báo với tuyến yên để tuyến yên không tăng tiết TSH nữa và khiến cho tuyến giáp giảm sản xuất T3 và T4. Và ngược lại, nếu lượng hormon trong máu thấp, tuyến yên sẽ nhận được thông tin cần thiết phải sản xuất thêm TSH để tuyến giáp tăng sản xuất hormon T3 và T4.
Tóm lại, dựa trên cơ chế sinh lý đó, người ta bổ sung thuốc hormon tuyến giáp ở những bệnh nhân u tuyến giáp lành tính để ngăn không cho tuyến yên tiết quá nhiều TSH khiến tuyến giáp phải hoạt động nhiều và khi tuyến giáp hoạt động nhiều sẽ khiến cho u tuyến giáp to hơn.
Khuyến cáo thực hành hiện tại
Lý thuyết là vậy, nhưng thực tế điều trị liệu có đúng như kỳ vọng? Thực tế, việc bổ sung hormon tuyến giáp ở bệnh nhân bình giáp không giúp làm giảm kích thước khối u như kỳ vọng.
Theo một nghiên cứu phân tích gộp năm 2002 của tác giả Castro thì điều trị ức chế TSH bằng hormon tuyến giáp trên 6 tháng có xu hướng liên quan đến giảm trên 50% thể tích của nhân giáp lành tính, tuy nhiên, không có ý nghĩa thống kê sau khi phân tích. Nghĩa là, việc điều trị ức chế TSH bằng homron tuyến giáp không thay đổi nhiều thể tích nhân giáp lành. Nói cách khác, việc nhân giáp lành giảm kích thước không liên quan nhiều đến việc bổ sung hormon này, mà có thể do các nguyên nhân khác.
Hiệp hội tuyến giáp châu Âu năm 2023 đã đưa ra khuyến cáo, không cần thiết điều trị ức chế TSH bằng hormon tuyến giáp ở những bệnh nhân có nhân tuyến giáp lành tính mà nhân tuyến giáp bình thường.
Tài liệu tham khảo:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12213864/
- https://etj.bioscientifica.com/view/journals/etj/12/5/ETJ-23-0067.xml
