ĐẠI CƯƠNG

Ung thư tuyến giáp là ung thư khá phổ biến. Tại Việt Nam, ung thư tuyến giáp đứng hàng thứ 9 về tỷ lệ mắc ở cả 2 giới với khoảng 5500 ca mỗi năm, theo GLOBOCAN 2020. Ung thư tuyến giáp có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, mặc dù căn bệnh này phổ biến hơn sau 30 tuổi và khả năng mắc bệnh tăng cao hơn đối với độ tuổi trên 55. Do đó, phần lớn các bệnh nhân mắc ung thư tuyến giáp là phụ nữ trên 30 tuổi. Đa phần các bệnh nhân phát hiện nhân ung thư tuyến giáp dựa vào kết quả siêu âm vùng cổ và thường nhân ung thư không gây ra bất cứ triệu chứng gì. Trên 90% nhân tuyến giáp phát hiện trên siêu âm không phải nhân ác tính. Tuy nhiên, những ổ tế bào ung thư có thể phát triển bên trong các nhân này. Nói cách khác, các ổ tế bào ung thư có thể nằm riêng biệt trong tuyến giáp hoặc nằm trong 1 nhân tuyến giáp lành tính, chúng sẽ phát triển dần dần, tăng kích thước và có xu hướng phát triển ra ngoài tuyến giáp, xâm lấn vào các cấu trúc xung quanh như khí quản, cơ trước giáp và di căn hạch hoặc di căn xa hơn theo đường máu.

ty le mac

PHÂN LOẠI

Có bốn loại ung thư tuyến giáp chính phổ biến. Việc cắt bỏ tuyến giáp, điều trị bằng I131, điều trị hóa chất, điều trị đích hay xạ trị ngoài phụ thuộc vào thể giải phẫu bệnh. Cách tốt nhất để xác định chính xác thể giải phẫu bệnh của ung thư tuyến giáp là cắt bỏ thùy tuyến giáp và kiểm tra dưới kính hiển vi bởi các nhà giải phẫu bệnh.

Từ đó cho thấy việc xác định cụ thể loại ung thư tuyến giáp rất quan trọng, và người bệnh cũng cần nắm được sự khác biệt giữa các loại ung thư này. Nói cách khác, ung thư tuyến giáp là tên gọi chung chỉ các tế bào ác tính xuất phát từ tuyến giáp, còn việc điều trị bệnh cần phải quan tâm cụ thể hơn đến phân loại và đặc điểm tế bào ung thư. Điều này phần nào giải thích cho câu hỏi của các bệnh nhân: Tại sao tôi bị ung thư tuyến giáp thể nhú mà lại hay tái phát hơn? Tại sao tôi cần phải uống I131, hoặc tại sao tôi lại phải điều trị bằng hóa chất hoặc tia xạ.

Các loại ung thư tuyến giáp và tỷ lệ mắc

Ung thư tuyến giáp thể nhú: 85%
Ung thư tuyến giáp thể nang ~ 10%
Ung thư tế bào Hurthle ~ 2%
Ung thư tuyến giáp thể tủy ~3%
Ung thư tuyến giáp thể bất thục sản <1%
Lymphoma biểu hiện tuyến giáp <1%

TIÊN LƯỢNG BỆNH

Trước tiên, bạn cần hiểu rằng ung thư tuyến giáp có thể chữa khỏi hoàn toàn. Trên thực tế, các loại ung thư tuyến giáp phổ biến (ung thư tuyến giáp thể nhú và thể nang) là những loại có tỷ lệ chữa khỏi cao nhất. Tỷ lệ này khoảng trên 97% khi được điều trị phù hợp. Điều quan trọng nhất trong điều trị ung thư tuyến giáp là phẫu thuật ban đầu. Một cuộc phẫu thuật không triệt để sẽ:

Làm ảnh hưởng tới khả năng kiểm soát bệnh
Cần phải phẫu thuật lại
Tăng tỷ lệ tổn thương dây thần kinh và tuyến cận giáp ở các lần mổ sau
Ảnh hưởng đến thời gian sống của bệnh nhân

Cả ung thư tuyến giáp thể nhú và thể nang đều được điều trị bằng cách cắt bỏ thùy tuyến giáp có tế bào ung thư. Mức độ cắt bỏ tuyến giáp phụ thuộc vào giai đoạn bệnh. Nếu ung thư tuyến giáp thể nhú đã phát triển ra bên ngoài phạm vi của tuyến giáp hoặc di căn nhiều hạch bạch huyết ở cổ, cắt toàn bộ tuyến giáp là là điều cần thiết. Với những trường hợp ung thư tuyến giáp giai đoạn sớm, việc cắt bỏ toàn bộ tuyến giáp là không cần thiết. Phẫu thuật này chỉ nên được thực hiện bởi các phẫu thuật viên tuyến giáp nhằm hạn chế tối đa biến chứng nói khàn, tê bì tay chân. Tóm lại, ung thư tuyến giáp thể nhú là loại ung thư tuyến giáp phổ biến nhất, đồng thời cũng là loại ung thư có tỷ lệ chữa trị khỏi cao nhất trong tất cả các loại ung thư, với điều kiện bệnh nhân được phẫu thuật và điều trị bởi những bác sĩ chuyên về ung thư tuyến giáp. Chúng tôi thường nói với bệnh nhân rằng, nếu bạn bị bắt buộc phải chọn bị mắc một loại ung thư, hãy chọn ung thư tuyến giáp thể nhú do nếu có chuyên gia điều trị đúng cách thì tỷ lệ thành công sẽ rất cao.

Ung thư tuyến giáp thể nang thường không được chẩn đoán cho đến khi có kết quả giải phẫu bệnh sau mổ do kết quả chọc hút tế bào của ung thư tuyến giáp thể này rất khó phân biệt với các tổn thương lành tính khác như u nang tuyến giáp, u tế bào Hurthe hoặc tăng sinh tuyến giáp thể nang. Chỉ khi thùy tuyến giáp được cắt bỏ các bác sĩ giải phẫu bệnh mới có thể kết luận chinh xác về loại ung thư này. Điều này giải thích tại sao có 1 tỷ lệ bệnh nhân phát hiện ung thư tuyến giáp sau khi mổ lần thứ nhất và cần tiến hành cuộc mổ khác bổ sung.

Ung thư tuyến giáp thể tủy ít phổ biến hơn so với hai ung thư nói trên nhưng lại có tiên lượng xấu hơn. Ung thư tuyến giáp thể tủy có thể liên quan đến yếu tố di truyền hoặc không. Ung thư tuyến giáp thể tủy có xu hướng di căn hạch bạch huyết từ rất sớm, do đó cần được vét hạch cổ triệt ngay từ đầu.

Loại ung thư ít phổ biến nhất là ung thư tuyến giáp thể bất thục sản, tuy nhiên lại có tiên lượng cực kì xấu. Ung thư tuyến giáp thể bất thục sản thường được phát hiện ở bệnh nhân tuổi cao, khi ung thư xâm lấn rộng hoặc đã di căn xa đến cơ quan khác. Tiên lượng tử vong ở thể ung thư này có thể chỉ trong vài tháng kể từ khi chẩn đoán ra bệnh.