PGS. TS. BS. Nguyễn Xuân Hậu – Thạc sĩ. Bác sĩ nội trú. Nguyễn Xuân Hiền

Trung tâm Ung Bướu – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

☎ PGS Hậu: 0916098686

☎ Ths. Hiền: 0886122886

Ung thư tuyến giáp là bệnh lý ác tính phổ biến nhất của tuyến nội tiết, với tỷ lệ mắc bệnh trên toàn cầu đang không ngừng gia tăng. Trong số các yếu tố đa dạng liên quan đến sự phát triển ung thư tuyến giáp, vai trò của việc tiêu thụ rượu đã thu hút nhiều sự quan tâm của các nhà nghiên cứu và chuyên gia y tế. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ trình bày các bằng chứng khoa học xoay quanh mối quan hệ giữa rượu và ung thư tuyến giáp, dựa trên các nguồn tham khảo uy tín.

Hiểu biết về ung thư tuyến giáp

Trước khi đi sâu vào mối liên hệ với rượu, điều cần thiết là hiểu biết cơ bản về ung thư tuyến giáp. Tuyến giáp, nằm ở vùng cổ, đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất các hormone ảnh hưởng đến sự trao đổi chất và các chức năng khác của cơ thể. Ung thư tuyến giáp xảy ra khi các tế bào bất thường trong tuyến giáp phát triển không kiểm soát, hình thành các khối u ác tính. [1],[2]

Các bằng chứng khoa học

Nhiều nghiên cứu dịch tễ học đã điều tra mối liên hệ tiềm năng giữa việc tiêu thụ rượu và nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp.

1. Năm 2009, một nghiên cứu đăng trên tạp chí Nature đã công bố kết quả rượu có vai trò bảo vệ đối với ung thư tuyến giáp. Cụ thể nghiên cứu này khảo sát trên 490.000 người về chế độ sử dụng rượu và đánh giá nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến giáp với thời gian theo dõi trung vị là 7,5 năm. Kết quả là nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến giáp thấp hơn đáng kể đối với những người uống từ 2 đơn vị rượu mỗi ngày (tương đương khoảng 250ml rượu nhẹ hoặc 80ml rượu mạnh) giảm tới 43% so với những người không uống rượu. Tuy nhiên đây chỉ là một nghiên cứu hồi cứu và chưa hoàn toàn loại trừ được những yếu tố gây nhiễu có thể ảnh hưởng đến kết quả như chế độ ăn, thói quen sinh hoạt hay thói quen sử dụng thuốc lá.[3]

2. Một nghiên cứu phân tích gộp khác được các tác giả Trung Quốc công bố năm 2016 khi phân tích 24 nghiên cứu trên 9.990 trường hợp cũng cho kết quả tương tự, uống rượu từ 1 ly/ngày có liên quan đến việc có nguy cơ ung thư tuyến giáp thấp hơn. Tuy nhiên trong nghiên cứu này, các tác giả cũng chỉ ra mối liên quan này không thực sự rõ ràng ở phụ nữ và người Châu Á. Cụ thể đối với nữ giới khi tiêu thụ rượu, nguy cơ ung thư tuyến giáp giảm ở mức không đáng kể, và trên chủng tộc châu Á, không quan sát được mối liên quan của việc tiêu thụ rượu và giảm nguy cơ mắc bệnh. Nghiên cứu cũng không tìm ra được mối tương quan liều tác dụng của rượu với ung thư tuyến giáp, tức là không đưa ra được ngưỡng sử dụng và không chứng minh được mối quan hệ nhân quả giữa việc uống rượu và giảm nguy cơ ung thư tuyến giáp. [4]

3. Gần đây hơn, một nghiên cứu hồi cứu trên 10 triệu người ở Hàn Quốc vào năm 2022 cũng đã chỉ ra một mối liên hệ giữa việc tiêu thụ rượu và giảm nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp [5]. Tuy nhiên các nghiên cứu sâu hơn về liều lượng và thời gian sử dụng rượu đã cho thấy việc sử dụng rượu kéo dài hoặc uống quá nhiều rượu trong một lần có tác động tiêu cực lên chức năng tuyến giáp cũng như gia tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp. Nghiên cứu theo dõi dọc trên hơn 22.000 tình nguyện viên tại Hàn Quốc đã cho thấy, việc sử dụng rượu kéo dài trên 30 năm làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến giáp từ 2-5 lần, trong khi việc sử dụng nhiều rượu trong 1 lần cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến giáp từ 2-8 lần ở cả hai giới. [6]   

Cơ chế liên quan rượu và ung thư tuyến giáp

Cơ chế đứng sau mối liên hệ giữa việc tiêu thụ rượu và nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp chưa được hiểu rõ hoàn toàn. Tuy nhiên, tác động của rượu đối với sự cân bằng hormone, bao gồm mức độ cân bằng của hormone tuyến giáp, cũng như tác động của nó đối với chức năng miễn dịch, có thể đóng một vai trò. Tiêu thụ rượu mạnh trong thời gian dài đã được chứng minh là làm đảo lộn quá trình tổng hợp và chuyển hóa hormone tuyến giáp, điều này có thể góp phần vào sự phát triển của các rối loạn về tuyến giáp, bao gồm cả ung thư. [7] Ngoài ra thói quen lạm dụng rượu cũng đã được chứng minh là yếu tố nguy cơ hoặc nguyên nhân gây ra nhiều bệnh lý ác tính khác như ung thư dạ dày, thực quản, ung thư gan, …

Khuyến nghị

Đối với những người được chẩn đoán mắc ung thư tuyến giáp hoặc những người có nguy cơ, việc xem xét các yếu tố lối sống, bao gồm tiêu thụ rượu, là rất quan trọng trong chiến lược chăm sóc và phòng chống ung thư toàn diện. Cần phải nhấn mạnh rằng mối quan hệ giữa việc tiêu thụ rượu và ung thư tuyến giáp là phức tạp và bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm yếu tố di truyền, lối sống, và trạng thái sức khỏe tổng thể. Vì vậy, chúng tôi khuyến nghị tất cả bạn đọc đặc biệt là các bệnh nhân đang mắc các bệnh lý tuyến giáp như ung thư tuyến giáp cần tham khảo ý kiến từ các chuyên gia chăm sóc sức khoẻ, các bác sĩ chuyên ngành ung thư, nội tiết và dinh dưỡng để có cho mình những lời khuyên phù hợp nhất với bản thân về chế độ ăn uống và sinh hoạt, giúp bảo vệ sức khoẻ nói chung và sức khoẻ tuyến giáp một cách tốt nhất.

Kết luận

Mặc dù mối quan hệ giữa việc tiêu thụ rượu và ung thư tuyến giáp vẫn là một vấn đề phức tạp và tiếp tục được nghiên cứu, nhưng bằng chứng cho thấy rượu với liều lượng phù hợp như 1 yếu tố bảo vệ giúp phòng tránh ung thư tuyến giáp. Tuy nhiên, nếu tiêu thụ quá mức rượu lại là yếu tố gây hại. Do đó, một cách tiếp cận toàn diện xem xét nhiều yếu tố lối sống, bao gồm chế độ ăn uống, tập thể dục và việc tiêu thụ rượu vừa phải là cần thiết để duy trì sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính, bao gồm ung thư tuyến giáp.

Cần lưu ý đã uống rượu, bia thì không được lái xe theo quy định của pháp luật

Tài liệu tham khảo

[1] https://www.cancer.org/cancer/thyroid-cancer.html.

[2] https://www.cancer.gov/types/thyroid

[3] https://www.nature.com/articles/6605337

[4] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5342461/

[5] https://doi.org/10.1097/CEJ.0b013e32833a4b26

[6] https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0151562

[7] https://doi.org/10.1089/thy.2006.16.295