7 TRIỆU CHỨNG CỦA U TUYẾN GIÁP

TS. BS. Nguyễn Xuân Hậu – Ths. BS. Nguyễn Xuân Hiền

Các triệu chứng của u tuyến giáp bao gồm cảm giác có khối u ở cổ và dưới da cổ. Trường hợp các triệu chứng này xuất hiện, bệnh nhân thường phải phẫu thuật để loại bỏ

Nội dung chính

CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA U TUYẾN GIÁP

Hầu hết bệnh nhân có u tuyến giáp không có triệu chứng cụ thể. Những u này thường được phát hiện tình cờ khi bác sĩ siêu âm vùng cổ, ví dụ khi bệnh nhân siêu âm cổ kiểm tra động mạch cảnh. Khoảng 30% u tuyến giáp gây ra các triệu chứng sau đây. Bài viết này sẽ xem xét chi tiết từng triệu chứng này, thảo luận ý nghĩa và phân tích ảnh hưởng đến nhu cầu sinh thiết hoặc phẫu thuật.

UNG THƯ TUYẾN GIÁP ẢNH HƯỞNG THẾ NÀO ĐẾN SỨC KHỎE?

Cảm nhận được khối u ở vùng cổ trước.
Nhìn thấy khối u ở vùng cổ trước. Thường những người xung quanh sẽ dễ dàng nhận ra khối u này trước bệnh nhân.
Cảm giác muốn nuốt thứ gì đó.
Cơn ho liên tục, ho thường xuyên trong ngày và phải hắng giọng.
Cảm giác khó thở do u chèn ép khí quản.
Khi nuốt bạn cảm giác vướng mắc ở cổ.
Các triệu chứng của cường giáp (thừa hormon tuyến giáp).

Từng triệu chứng sẽ được thảo luận chi tiết dưới đây kèm với các khuyến nghị tương ứng

U TUYẾN GIÁP GÂY RA TRIỆU CHỨNG CẦN PHẪU THUẬT

Phần lớn (trên 80%) u tuyến giáp không gây ra triệu chứng. Nhưng nếu u tuyến giáp gây ra các triệu chứng như được mô tả thì thông thường sẽ cần phải phẫu thuật. Siêu âm tuyến giáp, chọc hút tế bào (nếu cần thiết) là xét nghiệm nên được thực hiện trước mổ. Cắt lớp vi tính vùng cổ có thể được thực hiện khi u to, chèn ép, u nằm sâu xuống trung thất.

CÁC TRIỆU CHỨNG U TUYẾN GIÁP

Chúng ta hãy xem xét kỹ các triệu chứng cụ thể do u tuyến giáp gây ra, nguyên nhân gây ra các triệu chứng này và cách xử trí các triệu chứng đó.

1. Cảm nhận được khối u ở vùng cổ trước

Triệu chứng phổ biến của u tuyến giáp là một khối u ở phía trước cổ mà bệnh nhân có thể sờ thấy. Trên thực tế, khối u thường được bác sĩ phát hiện khi bệnh nhân đi khám. Nếu khối u có xu hướng phát triển lồi lên bề mặt da thì bệnh nhân có thể cảm nhận được. Những khối u phát triển hoàn toàn bên trong tuyến giáp, thì bệnh nhân thường không thể cảm nhận được (trừ khi nó phát triển rất lớn). Thông thường các khối u có kích thước khoảng 2cm, phát triển hướng ra vùng cổ trước bệnh nhân có thể dễ dàng cảm nhận thấy và thường gây mất thẩm mỹ, đặc biệt bệnh nhân nữ trẻ tuổi. Bệnh nhân gầy dễ thăm khám và phát hiện hơn những bệnh nhân thừa cân, béo phì.

Cần xử lý như thế nào?

Các u tuyến giáp mà bệnh nhân có thể sờ thấy dưới da, được bác sĩ xác nhận (hoặc khối u được bác sĩ phát hiện khi khám) cần phải được kiểm tra bằng siêu âm. Tùy thuộc vào đặc điểm của khối u (kích thước, độ cứng hay mềm và hình dạng của khối u khi siêu âm), khối u có thể cần chọc hút tế bào kim nhỏ.

2. Nhìn thấy khối u tuyến giáp

Những điều cần biết về bệnh tuyến giáp ở nam giới | Utuyengiap.com

Cũng giống như triệu chứng 1 ở trên, bất kỳ nhân tuyến giáp nào phát triển ra phía trước tuyến giáp của bệnh nhân với thể trạng gầy đều có thể nhìn thấy, nhất là ở phụ nữ. Thông thường, bạn bè hoặc thành viên trong gia đình người bệnh sẽ nhận thấy điều đó đầu tiên. Đây là triệu chứng phổ biến thứ hai của u tuyến giáp. Điều thú vị của triệu chứng này là những người khác thường nhận thấy nó đầu tiên, khi bệnh nhân đang ăn hoặc nuốt. Do tuyến giáp di chuyển lên xuống ở cổ khi nuốt, những người xung quanh đang dùng bữa với người bệnh sẽ nhận ra điều này khi họ nuốt.

Cần xử lý như thế nào?

Các u tuyến giáp mà bệnh nhân có thể nhìn thấy hoặc người khác có thể nhìn thấy luôn luôn được kiểm tra bằng siêu âm. Tùy thuộc vào đặc điểm của khối u (kích thước, độ cứng hay mềm và hình dạng của nó trong quá trình siêu âm), khối u có thể cần chọc hút thế bào.

3. Cảm giác cần phải nuốt thứ gì đó

U tuyến giáp gây ra triệu chứng “cần phải nuốt” thứ gì đó hầu như do khối u đang phát triển ở mặt sau của tuyến giáp gây ra và không thể nhìn thấy hoặc sờ thấy dưới da giống như các u tuyến giáp phát triển ra phía trước tuyến giáp (giống như các triệu chứng 1 và 2 ở trên). Hầu hết những người cảm thấy như có thứ gì đó mắc kẹt trong cổ họng mà họ cảm thấy cần phải nuốt đều do có bướu cổ hình thành từ nhiều u tuyến giáp (đa u tuyến giáp). Tuyến giáp có nhiều khối u thường được điều trị khác với tuyến giáp có một hoặc hai khối u.

Cần xử lý như thế nào?

Giống như tất cả các u tuyến giáp gây ra các triệu chứng khác, những bệnh nhân này cần được siêu âm tuyến giáp để xem kích thước, vị trí và đặc điểm của tuyến giáp, có bao nhiêu khối u và vị trí của chúng. Trong trường hợp này, các khối u thường có đặc điểm siêu âm lành tính, thường không cần chọc hút tế bào kim nhỏ. Điều này trái ngược với các khối u đơn lẻ, đặc biệt khối u có mật độ cứng chắc. Trong tình huống này, bệnh nhân cần được phẫu thuật để giải quyết triệu chứng.

4. Cơn ho liên tục, ho thường xuyên và phải hắng giọng

Một triệu chứng khác của u tuyến giáp là cơn ho mạn tính. Giống như các khối u gây ra triệu chứng vướng khi nuốt, các u tuyến giáp khiến bệnh nhân ho thường phát triển ra sau tuyến giáp. Cơn ho do khối u kích thích khí quản, hoặc dây thanh quản.

Cần xử lý như thế nào?

Các u tuyến giáp khiến bệnh nhân ho luôn phải được kiểm tra bằng siêu âm. Thông thường, bệnh nhân được nội soi thanh quản để kiểm tra các dây thanh âm và tình trạng khác của vùng này kèm theo.

5. Cảm giác khó thở khi u chèn ép khí quản

Thông thường, bướu giáp đa nhân (Gồm nhiều u tuyến giáp có kích thước lớn) gây ra triệu chứng này, đôi khi cũng có thể gây nên bởi một khối u tuyến giáp kích thước lớn. Triệu chứng này thường xuất hiện khi người bệnh nằm ngửa và cảm thấy có áp lực chèn ép ở cổ khiến họ khó thở sâu.

Cần xử lý như thế nào?

Bên cạnh siêu âm tuyến giáp, cắt lớp vi tính vùng cổ cũng nên được tiến hành để đánh giá mức độ ảnh hưởng đến các cấu trúc xung quanh, mức độ thòng xuống trung thất của khối u. Phẫu thuật được chỉ định ở những bệnh nhân này để cắt bỏ khối u và giải phóng đường thở.

6. Cảm giác như có vật gì mắc kẹt trong cổ họng khi ăn

Nếu u tuyến giáp kích thước lớn, phát triển ở mặt sau của tuyến giáp và đè đẩy lên thực quản, bệnh nhân sẽ cảm thấy triệu chứng này khi nuốt, đặc biệt là thức ăn rắn như bánh mì và thịt.

Cần xử lý như thế nào?

Một u tuyến giáp gây ra bất kỳ triệu chứng nuốt nào sẽ cần được loại bỏ bằng phẫu thuật. Phần lớn trong số này chỉ đơn giản là những khối u to, lành tính và chỉ một số rất ít là ung thư.

7. Triệu chứng cường giáp (thừa hormon tuyến giáp)

VIDEO phân loại các bệnh lý tuyến giáp

Cường giáp là một trong những bệnh lý hay gặp của tuyến giáp. Trong bệnh cảnh này các u tuyến giáp hoạt động quá mức và sản xuất quá nhiều hormon, trong khi phần còn lại của tuyến giáp hoàn toàn bình thường. Điều trị bằng thuốc kháng giáp trạng hoặc phẫu thuật.

Cường giáp có nguy hiểm không? Nên và không nên ăn gì?

Tất cả bệnh nhân có u tuyến giáp nên xét nghiệm nồng độ TSH máu để xác định xem bệnh nhân có bị cường giáp hay không (TSH sẽ thấp), kết hợp hormon tuyến giáp (FT3, FT4) cao. Những nhân tuyến giáp này sẽ bắt chất phóng xạ mạnh hơn nhu mô còn lại của tuyến giáp trên xạ hình tuyến giáp. Do đó, chúng được gọi là “nhân nóng”.

Cần phân biệt cường giáp do u tuyến giáp (bướu nhân độc) với cường giáp do toàn bộ tuyến giáp bất thường (Basedow) bởi hướng điều trị khác nhau.

Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của cường giáp

Giảm cân không giải thích được
Bồn chồn
Lo lắng
Nhịp tim nhanh hoặc không đều
Tiêu chảy
Rối loạn kinh nguyệt

Cần xử lý như thế nào?

Để biết liệu u tuyến giáp có gây ra các triệu chứng của cường giáp hay không cần xét nghiệm hormon tuyến giáp, siêu âm tuyến giáp, chụp xạ hình tuyến giáp. Nếu được xác định là cường giáp là do “nhân nóng”, bạn hãy thảo luận với bác sĩ phẫu thuật, bác sĩ nội tiết để có hướng điều trị phù hợp.